Geloven Leren

Opinie en tools voor wie begaan is met het katholieke geloof

Bent u [A] voor, [B] héél erg voor, of [C] extatisch over decentralisatie in de Kerk?

 Jan 12, 2021    4 min read
blog

Deze week heb ik twee kerkelijke bevragingen ingevuld. Vicariaat Antwerpen wil weten welk vlees het in de kuip heeft aan de hand van de PKG (post-kritische geloofsschaal) en SPES-bevragingen. De factulteit theologie van de KULeuven lanceerde op twitter een bevraging om input te verzamelen voor de synode over synodaliteit in 2022. 

Over PKG- en SPES- bevragingen heb ik al gepbuliceerd in Geroosterd geloof en Standaardafwijkende geloofshouding en vond ik het artikel The Post-Critical Belief (PCB) Scale and the ECSIP (Leuven) Project: Garbage in … Garbage Out, dat een mooie neerslag bevat van het gevoel dat me bekroop bij het (opnieuw) invullen ervan. Ik dacht het daarmee zowat gehad te hebben…

De bevraging over de synode over synodaliteit slaat werkelijk alles op vlak van vooringenomenheid, stereotypering en knulligheid. Zowat alle vragen dragen argumenten aan waarom je vóór decentralisatie kan zijn. Als je als respondent die mening toevallig niet deelt, kan je natuurlijk overal “helemaal niet mee eens” invullen, maar de opsteller zou toch van iets meer inbeeldingsvermogen getuigd hebben, mochten er meer serieuze argumenten tegen decentralisatie ter toetsing voorgelegd worden (uitgenomen die vraag op de laatste pagina om te checken of je toevallig een “voorstander van een dictatoriaal politiek landsbestuur” zou zijn, want dat verklaart natuurlijk alles).

Mijn persoonlijke mening daarover paste duidelijk niet in het kader.

De samenleving verandert, en ze verandert snel. Het zijn geen veranderingen die de Kerk goed doen. Het voor de hand liggende antwoord is duidelijk: de Kerk moet mee veranderen! En als Rome er niet voor wil zorgen, moeten we het zelf kunnen regelen! 

Met veel mooie pneumologische pennenvruchten verpakt, zal dit de teneur zijn die uit de bevraging naar voor komt en die het debat op en over de synode zal overheersen. En eens de buit binnen is, begint het echte werk, want het verlanglijstje is lang…

De samenleving verandert echter zo snel en zo onbeheerst dat ik net daarom het tegenovergestelde antwoord zou geven: de Kerk mag niet mee veranderen! Juist nu kan de Kerk, die vooralsnog als enige instelling mag gelden die zich niet in de maalstroom laat meesleuren, zich oprichten als een baken van standvastigheid in de verwarring. Juist nu kan de Kerk de daad van het geloof en alle deugden die daaruit voortkomen, materialiseren in de trouw aan de leer en aan een gezag dat onderwijst en bewaart. 

De samenleving verandert en hoewel ons wordt voorgespiegeld dat we op weg zijn naar een nieuw soort utopia, is het juist aan de Kerk, die in de loop der eeuwen het ene utopia na het andere heeft zien komen en gaan, om te toetsen of al die veranderingen inderdaad het zaad van het goede bevatten en of de vruchten uiteindelijk niet zuur zullen zijn. 

De samenleving verandert, maar daarom is dat geen spontane evolutie. MSM, Big Tech, supra-nationale politieke instellingen, ik ga niet zeggen dat er een groot complot achter zit, maar ze hebben de middelen om de veranderingen te sturen en ze gebruiken die! De Kerk heeft zelf die middelen niet (meer), maar het minste dat ze kan doen is zich schrap zetten tegen de druk van organisaties die er vooral sterk in zijn, onder een laagje humaan vernis hun eigen belangen te dienen.

De samenleving verandert, en de rol van de staat in het dagelijkse leven wordt steeds groter, precies in die landen waar de roep om decentralisatie van het kerkbestuur het sterkst weerklinkt. In België is de kerk uiterst volgzaam in haar relatie met de staat. Overheden hebben er alle belang bij dat de Kerk “mee evolueert”, want anders zou die de burgers erop kunnen wijzen dat de overheid het middenveld steeds meer regels en beperkingen oplegt, die vrije (morele) keuzes versmachten. Omdat zij universeel is, kan de kerk interne hefbomen gebruiken om te vermijden dat lokale kerken zich onder curatele van de wereldlijke overheden laten stellen. Door te decentraliseren geeft ze die hefbomen uit handen, wat precies nu onverstandig zou zijn.

De uitnodiging tot de bevraging hoopt dat de antwoorden de synode zullen “aanmoedigen tot moedig overleg en krachtdadige beslissingen”… Nee, de antwoorden op déze bevraging zullen slechts de richting wijzen van de gemakkelijkheidsoplossing. De werkelijke moed op de synode zal erin bestaan de antwoorden die op zichzelf zo logisch en vanzelfsprekend lijken, in vraag te durven stellen. De werkelijke krachtdadige beslissing van de synode zal erin bestaan de storm te trotseren, zoals Christus dat deed, in het wankele bootje dat gegrepen was door de storm.

Verwante onderwerpen...