Christelijk volmaaktheidsstreven

186. Vrijdag na de Vierde Zondag na Pasen

„Het is noodzakelijk om altijd te bidden en nooit de moed te verliezen” ( Lk. 18, 1 ). Het voortdurende gebed is het grote middel om tot de volmaaktheid te geraken. Het streven naar de volmaaktheid is om zo te zeggen de professionele taak van priesters en kloosterlingen, maar, wat veel gewichtiger is, het is de plicht van elke christen. Niemand heeft ooit de mensen een zo verheven ideaal voorgehouden als Jezus in de Bergrede zijn volgelingen: „Weest volmaakt gelijk uw hemelse Vader volmaakt is” .

1. De volmaaktheid bestaat in de volmaaktheid der liefde. „Gij zult de Heer uw God beminnen met heel uw hart, met heel uw ziel en heel uw verstand. Dit is het grootste en eerste gebod. En het tweede daaraan gelijk: Gij zult uw naaste beminnen als uzelf” ( Mt. 22, 37-39 ). Deze twee geboden horen tezamen; volgens de christelijke leer is er geen ware liefde tot God mogelijk zonder naastenliefde. Maar reeds hier dreigt misverstand. Dat ligt aan het woordje „liefde” . Velen denken dat liefde zonder gevoel geen liefde is. Dit is tot zekere hoogte waar en het zou geheel waar zijn in de paradijselijke staat. Maar in onze tegenwoordige toestand bestaat er tussen wil en gevoel geen volkomen harmonie. Men kan daarom iemand werkelijk met bovennatuurlijke liefde beminnen, ook als men niets voor hem voelt. Want naar haar wezen bestaat de liefde hierin, dat wij onze naasten het werkelijk goede toewensen en dat naar best vermogen bevorderen. Maar wil deze bovennatuurlijke liefde geen paskwil worden en geen dekmantel voor hardheid en huichelarij, dan dienen wij te bedenken, dat ook zij, in haar volmaaktheid, de gehele persoon, geest en lichaam, wil en gevoel, aangrijpt, dat zij derhalve, volgens haar aard, tendeert óók naar de hartelijke en gevoelige genegenheid.

Evenmin vraagt de godsliefde dat wij altijd voor God voelen wat wij voor een geliefd mens kunnen voelen; zij eist, dat wij zijn wil doen en aanvaarden, om Hem. Maar ook zij legt, zoals wij het bij de heiligen kunnen vaststellen, in haar volkomenheid beslag op de gehele mens, met al zijn vermogens en gevoelens.

2. De vraag is dus: hoe kom ik tot de volmaaktheid van die bovennatuurlijke liefde? Hoe geraak ik daartoe? Want wij kunnen daarmee niet beginnen. Wel kunnen wij elk ogenblik beginnen met God lief te hebben zo goed als wij het op dat ogenblik, naar de maat van onze krachten, vermogen. Maar wij kunnen niet beginnen met volmaakt te zijn. De volmaaktheid is het eindresultaat van een langdurig groeiproces, evenals de volwassenheid in het lichamelijke en natuurlijke en de volle „mannenmaat van de volmaakte Christus” bereiken wij op aarde nooit. De vraag luidt daarom eigenlijk: hoe geraak ik in een staat van standvastig streven naar de volmaakte liefde? Twee woorden des Heren geven het antwoord. „Als iemand mijn volgeling wil zijn, moet hij dagelijks zijn kruis opnemen en Mij volgen” en: „Men moet altijd bidden en nooit de moed verliezen” . Kruis en gebed zijn de twee grote, onontbeerlijke middelen die alle heiligen heilig hebben gemaakt.

3. Het gebed dat ons tot de volmaaktheid leidt, is de geest van gebed méér dan mondgebed. Het mondgebed is goed en onmisbaar. De Kerk zelf gaat ons hierin voor. Er hoeft daaraan geen woord verspild. Maar het mondgebed kan iets mechanisch worden en voor mechanismen is in het christelijk leven geen plaats. Jezus zelf zeide: „Als gij bidt, gebruik dan geen stortvloed van woorden, zoals de heidenen dit doen; want zij menen dat ze om hun vele woorden worden verhoord” ( Mt. 6, 7 ). Zijn er ook geen welmenende christenen die handelen alsof zij dit denken? De geest is het die levend maakt. Houd er van rustig en zonder geforceerde gevoelig- heid in Gods tegenwoordigheid te verblijven, aan Hem te denken die zonder ophouden denkt aan ons en ons liefheeft. Dit inwendige gebed, zo eenvoudig en innerlijk mogelijk, en door de dag hernieuwd, zal geleidelijk aan onze geest vestigen in God en ons moed geven om te lijden en te beminnen in geest en waarheid.

Willem Grossouw

Over Innerlijk Leven - Abonneren per email (dagelijks van 30/11/2014 tot 29/11/2015)