De band der volmaaktheid

78. Dinsdag na de Vijfde Zondag na Driekoningen

„De liefde, de band der volmaaktheid” ( Kol.3, 14 ; epistel van de Zondag). „De wijsheid komt door de liefde, de stilte, en de zelfverloochening” ( Johannes van het Kruis ).

Alleen de liefde kan ons tot de volmaaktheid brengen, daar deze niets anders is dan de bloei der goddelijke liefde in onze ziel. Geen mens brengt iets groots tot stand, indien hij niet door liefde wordt gedreven. Dit geldt voor alle gebieden des levens. Maar de christelijke liefde is een bovennatuurlijke passie der ziel. Zij loopt daarom in haar ontstaan, groei en uitingen niet altijd parallel met de verschijningsvormen der aardse en natuurlijke liefde (al moeten wij immer bedenken dat zij allereerst „liefde” blijft; er is dus geen sprake van echt christelijk leven, waar geen edelmoedigheid is, grootmoedigheid die zichzelf wegschenkt, zonder berekening, altijd opnieuw).

1. De grote vraag voor de christen luidt derhalve: hoe kan ik met behulp van Gods genade de liefde zuiveren en versterken? Zó moet hij die vraag stellen, want ook de natuur van de verloste mens lijdt nog aan de gevolgen van de zondeval. Het onkruid groeit vanzelf op de akker van ons hart. Wij hoeven daarvoor geen moeite te doen. Het edele zaad der genade wordt er door overwoekerd en verstikt of zal er toch minstens schade door lijden. De vraag naar de groei van Gods liefde is daarom allereerst de vraag: hoe neem ik de beletselen weg, hoe zuiver is mijn ziel? Het grote middel daartoe is het kruis. Maar het kruis schrikt ons af. Omdat wij het ware inzicht missen: wij bedenken niet, dat God ons niet beproeft boven onze krachten. Omdat wij de ware liefde ontberen. Omdat het ons ontbreekt aan sterkte en volharding. Zo leiden vele christenen een lauw en al te onvolmaakt leven dat de wereld een vals beeld biedt van het christendom. De eigenlijke reden waarom zo weinigen het kruis omhelzen, is dat zo weinigen hun ogen vertrouwvol richten op de gekruisigde Jezus . Sint Paulus wilde niets kennen dan „Jezus Christus en Die gekruisigd” ( 1 Kor.2, 2 ) om de hoogmoedige en wufte Korinthiërs het zuivere christendom te prediken. Wij willen ongeveer alles kennen, alles ween en ervaren behalve het kruis van Jezus, waarin alleen „ons heil, ons leven en onze verrijzenis is gelegen” . „Wanneer Ik van de aarde ben omhooggeheven, zal Ik allen tot Mij trekken” ( Joh.12, 32 ). Zie Jezus aan met groot geloof. Hij is ons voorbeeld en de bron van onze kracht. Hij is de gekruisigde liefde die ons bemint. „Ik leef in het geloof aan de Zoon Gods, die mij heeft liefgehad en zich voor mij heeft overgeleverd” ( Gal.2, 20 ).

2. En wat doet hier de stilte , door Johannes van het Kruis vermeld als leidend tot de wijsheid, dat is tot de volmaaktheid? Zij is noodzakelijk om met geloof en liefde de Heiland te leren aanzien. Stilte betekent gebed en geest van gebed, ingetogenheid, vlucht van de ijdelheden der wereld, vermijden van verstrooiing. Alleen een gelovig „aanzien” van Jezus en zijn kruis dot ons op Hem gelijken. De stilte van een nederig en onaanzienlijk leven dat de aandacht der wereld niet trekt en niet meetelt in de ogen der mensen, maar dat door de Vader die in het verborgen ziet en de nederigen zijn genade schenkt niet wordt vergeten, — de stilte van een kloostercel, — de stilte van het inwendige gebed, — de stilte van verborgen lijden, om Jezus' wil verduurd, — de stilte van zwijgend gedragen vervolging zal ons sneller in de liefde Gods doen toenemen dan alle woorden en schitterende prestaties. „Het is grote wijsheid zwijgend te kunnen lijden, zonder er op te letten wat men elders zegt en doet” ( Johannes van het Kruis ).

Willem Grossouw

Over Innerlijk Leven - Abonneren per email (dagelijks van 30/11/2014 tot 29/11/2015)