De domheid van de kinderen des lichts

258. Achtste Zondag na Pinksteren

In het evangelie van vandaag leren wij de gelijkenis van de sluwe, gewetenloze rentmeester ( Lk.16, 1-9 ). Wij kennen allen deze parabel die ons toch telkens weer een weinig verwonderd achterlaat. Wat bedoelt Jezus? Hij wil ons leren een goed gebruik te maken van het geld. Maar is dat het enige? En waarom kiest Hij dan dit beeld van wereldse sluwheid en bedrog? Een rentmeester had jarenlang zijn heer bestolen. Als hij ziet dat het niet langer gaat, vindt hij op het laatste nippertje het middel om zijn egoïstisch herenleven voort te zetten zonder te werken. Het middel is volkomen onrechtvaardig maar daarom niet minder doeltreffend. Hij maakt de schuldenaars van zijn heer tot zijn medeplichtigen door te hunnen bate de schuldbekentenissen te vervalsen. Zo zijn zij hem welgezind en zullen hem, als de slag eenmaal gevallen is, bij zich opnemen. Daar genesteld zal hij er zich weten te handhaven, want zij kunnen niets tegen hem ondernemen zonder zichzelf in verlegenheid te brengen.

1. „En de Heer prees de onrechtvaardige rentmeester omdat hij met overleg had gehandeld.” Jezus prijst de man niet, omdat hij onrechtvaardig was maar omdat hij slim was, en Hij voegt er aan toe dat „de kinderen dezer wereld onder elkaar en in hun sfeer gewoonlijk met meer overleg te werk gaan dan de kinderen des lichts” . Hij bedoelt niet (wat overigens ook waar is) dat de wereldse mensen slimmer zijn dan de kinderen des lichts en dezen op het wereldse terrein gemakkelijk de baas blijven, maar Hij wil zeggen dat de aards gezinde mensen op hun gebied met meer overleg en consequentie te werk plegen te gaan dan de vromen in hun eigen sfeer . En hier ligt de les van de gelijkenis. Gebruikt ook in het geestelijk leven uw verstand, ziet vooruit en berekent de gevolgen, — en als gij eenmaal uw besluit hebt genomen en uw methode bepaald, handelt dan daarnaar consequent en doelbewust. Als de christenen de helft van het overleg en de energie, die de mensen besteden aan hun vooruitgang in het tijdelijke, aan het verdienen van geld en het verwerven van macht, zouden aanwenden om hun zelfzucht te overwinnen, hun naaste lief te hebben en God alleen te zoeken, zou de wereld een ander aanschijn vertonen. Wij handelen in de dingen van het rijk Gods niet met overleg. Het is niet alleen een kwestie van een gebrek aan goede wil. Wij denken niet na. Wij gaan te werk zonder systeem, zo wat te hooi en te gras: dan weer nemen wij een oud voornemen op, dan weer laten wij het liggen voor iets anders; wij werpen ons op bijkomstigheden, terwijl wij de hoofdzaak (Gods wil voor mij) vergeten. Soms zien wij klaar in wat het zwaarste moet wegen: de liefde tot God, het gebed, de zelfverloochening, maar wij verzuimen de consequenties te trekken, wij weigeren eens even praktischdóór te denken over hetgeen uit die beginselen voor mij persoonlijk voortvloeit om dan daaraan met volharding vast te houden. Of wij geraken in geestdrift voor idealen van het innerlijke leven en nemen heldhaftige besluiten, maar houden geen rekening met onze mogelijkheden, met onze krachten van natuur en genade op dit bepaalde tijdstip van ons leven en brengen aldus weinig of niets tot stand. Overleggen en vooruitzien!

2. En dan geeft Jezus een voorbeeld van verstandig christelijk handelen, een voorbeeld dat tegelijkertijd de onrechtvaardigheid van de oneerlijke rentmeester moet wegvagen, zodat alleen zijn slimmigheid overblijft. „Ik zeg u: „maakt u vrienden met behulp van de ongerechte mammon, opdat, wanneer hij u komt te ontvallen, men u moge opnemen in de eeuwige tenten.” ” Wie Jezus kent wist toch al lang dat de Meester de innerlijke waarde van geld en goed niet bijster hoog aanslaat. Christelijk overleg blijft altijd anders dan gewone menselijke voorzichtigheid, omdat het verder ziet dan deze wereld. Daarom zal het christelijk verstandig gebruik van geld dikwijls veel lijken op een roekeloos wegsmijten. Maar wat kan een christen beter aanvangen met de onrechtvaardige mammon dan door hem tijdig prijs te geven zich een eeuwige schat te verwerven? Dat getuigt van overleg en vooruitzien.

Willem Grossouw

Over Innerlijk Leven - Abonneren per email (dagelijks van 30/11/2014 tot 29/11/2015)