Geloven Leren

Opinie en tools voor wie begaan is met het katholieke geloof

De Europese godsdienst

 Sep 6, 2011    3 min read
blog

De promotiecampagne van Geert Lernouts boek ter verdediging van het secularisme loopt op volle toeren, met vrije tribunes in De Morgen en nu ook in De Standaard. Hij trekt ten strijde tegen het christelijk (politkek) fundamentalisme in de VS, maar of het daarbij blijft…

Enkele opmerkelijke citaten uit zijn laatste stuk, over christelijk fundamentalisme in de VS: “Zij geloven echt dat de wereld zesduizend jaar geleden geschapen is, dat Jezus uit de doden is opgestaan, dat homoseksualiteit een van de zwaarste zonden is en dat het einde der tijden nabij is” en “zij vinden dat iedereen het recht heeft om wapens te dragen, die net zo weinig in evolutie geloven als in de opwarming van de aarde of in sociale rechtvaardigheid, die na lang talmen eindelijk de rassengelijkheid hebben aanvaard, maar die nog altijd moeite hebben met vrouwenrechten of het homohuwelijk.”

Daarbij stelt hij: “dit christendom heeft heel weinig te maken met Europese godsdienst.” (wat dat wel moge zijn, die ‘Europese godsdienst’, daar kom ik later op terug)

Ik vermoed dat veel goedmenende katholieken die Lernouts stukjes lezen zullen beamen: ja, gelukkig zijn wij, in Europa, helemaal niet zo gek als die Amerikanen. Klinkt leuk, maar is het je opgevallen wat een ratjetoe van ‘fundamentalismen’ hij opsomt?

In zijn opsomming van ‘fundamentalistische geloofsartikelen’ zet Lernout de verwerping van de opwarming van de aarde en de vrije wapendracht zonder verpinken naast de verrijzenis van Jezus Christus. Niet onbewust, vanzelfsprekend, want hij zal ook wel weten dat vrije wapendracht of klimaatverandering nu niet meteen kernpunten zijn van de “Europese godsdienst”, waaronder we voorlopig in brede zin het katholicisme/protestantisme zullen verstaan, maar de verrijzenis van Christus is dat natuurlijk juist wel. Als er één geloofspunt is waarover katholieken en protestanten, zowel in Europa als in Amerika, op  één lijn zouden moeten staan, is dat toch het geloof in de verrijzenis?

Nu stel ik me de vraag: waarom steekt Lernout deze aberratie in zijn opsomming? Er zijn twee mogelijkheden, en ik hoop dat de eerste de juiste is, maar ben er niet zo zeker van. De eerste mogelijkheid is dat hij probeert bij (gelovige) lezers twijfel te zaaien door het verrijzenisgeloof negatief te connoteren met fundamentalistische ideologie. Niet meer dan een retorische stijlfiguur of hoogstens een sofisme; het weze hem gegund. De tweede mogelijkheid is dat hij met het begrip ‘Europese godsdienst’ een concreet en werkelijk project bedoelt: een seculiere godsdienst waarin het geloof in Christus’ verrijzenis geen kernpunt is, maar die wel voor het homohuwelijk is en zich druk maakt over de opwarming van de aarde. Kortom: een godsdienst en die zich ten dienste stelt van de (burgerlijke) samenleving en haar oppervlakkige roerselen, en zich niet afstemt op God en de ziel van de mens.

Die ‘Europese godsdienst’ is al voor een groot stuk werkelijkheid. Op zich is dat nog niet zo erg, want ook zo’n seculiere godsdienst kan veel goede werken voortbrengen, maar erger is dat de seculiere godsdienst parasiteert op het werkelijk geloof in God en dat hier en daar de Kerk zichzelf het seculiere keurslijf aanmeet, uit angst haar maatschappelijk draagvlak te verliezen. Vorige zondag werd ik in de kerk nog vergast op een preek over de eco-kerken en de zorg voor de aarde. Allemaal fijn, maar niet aan de orde als de lezing handelt over de -moeilijke- houding van een gelovige tegenover de zondigheid van zijn naaste…

Christenen in Europa moeten zonder angst op zoek naar de gulden middenweg tussen het fundamentalisme en het secularisme. Jezus zei: geef aan de keizer wat aan de keizer toekomt en aan God wat aan God toekomt. Godsdienst is niet op maat te snijden van ‘Europa’, noch van ‘Amerika’, godsdienst gedijt slechts op de maat van God. Als geloof in de verrijzenis, hoe letterlijk ook, fundamentalisme is, ben ik graag fundamentalist en mag de ‘Europese godsdienst’ aan mij voorbijgaan.

Verwante onderwerpen...