De stem van Jezus

118. Tweede Zondag van de vasten

Het verhaal van de Gedaanteverandering des Heren bereikt zijn hoogtepunt in de woorden van de stem uit de wolk: „Deze is mijn geliefde Zoon in Wie Ik mijn welbehagen heb: luistert naar Hem” . Het is alsof de Vader nog éénmaal zin stem laat horen om zich dan voorgoed terug te trekken in het goddelijk mysterie. Jezus, de geliefde Zoon die mens werd, zal nu spreken in zijn naam. Hierop is het gehele verhaal gericht: de uitverkiezing van de drie, de eenzaamheid van de berg, de gedaanteverandering van Jezus' menselijke gestalte en de verschijning van Moses en Elias , de Wet en de Profeten , wier middelpunt en bekroning Christus is ( Mt.17, 1-9 ).

1. De stem van de Bruidegom, die het hart van de Doper met vreugde vervulde, is niet verklonken met Jezus' heengaan van deze aarde. Zij heeft hier de woorden van eeuwig leven gesproken, maar zij blijft klinken voor de mensen van goede wil die door het geloof tot kinderen Gods zijn herboren. Het is de stem die spreekt van kruis en vreugde des Geestes tegelijk, van zelfverloochening en hemelse beloften, van het rijk Gods en de wil Gods, van liefde voor de Vader en voor alle mensen. Van Hem komen niet de luide stemmen, die de wereld beheersen, die zo gemakkelijk worden verstaan en zo gereed begrip en gehoor vinden in onze natuur. Het is waar dat zelfs de wereld nog gaarne woorden in de mond neemt die herinneren aan zijn leer (povere restant van twintig eeuwen christendom), maar de donkere ondergrond blijkt wel meestal „begeerlijkheid de vleses, begeerlijkheid der ogen en hovaardij des levens” . Ook onze eigen natuur kent vele klanken die zijn ingevingen willen overstemmen of zich bedrieglijk uitgeven voor het woord van de Meester, — nog gezwegen van degene die zich bij voorkeur hult in de gestalte van de engel des lichts en het hele orkest van wereld en vlees blijft dirigeren.

2. Hoe spreekt Jezus nog tot ons? Hoe bereikt ons zijn woord? Men zou, al blijft zijn stem immer de éne openbaring, ons in de Zoon geschonken, kunnen antwoorden: „vele malen en op velerlei wijzen” . Door zijn evangelie, door de leer, de leiding en de liturgie van zijn Kerk ( „Wie u hoort, hoort Mij” ), door de stem van het geweten, door de loop der gebeurtenissen en in de lotgevallen, grote en kleine, van ons leven.

Maar God spreekt nooit tot ons buiten ons zonder tegelijkertijd te spreken in ons. „Er staat geschreven bij de profeten: „En allen zullen zij onderricht worden door God. Wie naar de Vader luistert en door Hem is onderricht, hij komt tot Mij” ” , zegt Jezus ( Joh.6, 45 ). Het gaat er slechts om deze inwendige stem te vernemen. „Wie uit God is, luistert naar Gods woorden” ( Joh.8, 47 ). „Alwie uit de waarheid is, luistert naar mijn stem; Ik ken ze en ze volgen Mij” ( Joh.10, 27 ). „Zo iemand bereid is zijn wil te volbrengen, zal hij weten of mijn leer uit God is” ( Joh.7, 17 ).

3. De Heer spreekt tot ons door zijn woord in de Schrift en door zijn woord in de Kerk. Maar dit betekent niet, dat de christen slechts passief behoeft te luisteren noch dat de uitspraken van de kerkelijke hiërarchie ons eigen geweten en onze persoonlijke beslissing zouden kunnen vervangen. Ieder van ons is verantwoordelijk. Ieder van ons heeft tot taak zijn eigen christelijk geweten te vormen, met het licht hem door God geschonken. En niemand kan deze taak van ons overnemen.

Met deze christelijke vrijheid en verantwoordelijkheid staat elke christen in de wereld en in de maatschappij, waarvoor hij mede verantwoordelijk is. Het evangelie moet in elke situatie opnieuw worden geïnterpreteerd. Het blijft een oriëntatie, geen wet, die in alle gevallen eens voor al voorziet. Het eist daarom als noodzakelijke aanvulling, in elke tijd en in elke maatschappij, de persoonlijke verantwoordelijkheid van de christen. Het stelt de afzonderlijke mens en de gemeenschap, waarmee hij solidair is, steeds opnieuw voor de crisis. Het onderwerpt zijn zekerheden en verworvenheden altijd weer aan het oordeel. Daarom zal wie de stem van Jezus weet te verstaan, nimmer vrede hebben met de liefdeloosheid noch met het onrecht, waar zij zich ook voordoen en met welke sancties zij ook omgeven lijken.

Willem Grossouw

Over Innerlijk Leven - Abonneren per email (dagelijks van 30/11/2014 tot 29/11/2015)