De zonden van de tong

187. Zaterdag na de Vierde Zondag na Pasen

„Een ieder zij vlug in het horen maar traag in het spreken en traag in de toorn” ( Jak. 1, 19 ; epistel van de Zondag). Ook op een andere plaats van zijn aan christelijke levenswijsheid rijke brief spreekt de apostel Jakobus over de gevaren van ons ondoordacht spreken. „Als iemand in het spreken niet struikelt is hij een volmaakt man. Want dan kan hij ook heel het lichaam beteugelen. Wanneer wij de paarden het gebit in de bek steken om ze ons te doen gehoorzamen, dan mennen wij ook heel hun lijf. Ziet ook eens naar de schepen: hoe groot ze ook zijn en door welke onstuimige winden ze worden gedreven, door een heel klein roer worden zij gewend waarheen de stuurman het wil. Zo is de tong slechts een klein lid, maar ze bezit grote invloed. Ziet, hoe een klein vuurtje een heel bos in brand steekt. Ook de tong is een vuur, een wereld van ongerechtigheid. Onder onze leden is het de tong die heel het lichaam bezoedelt en ons levensrad in brand steekt, zelf in vlam gezet door de hel. Inderdaad, alle soorten van beesten en vogels, kruipende dieren en beesten der zee, worden getemd door het menselijk geslacht; maar de tong: geen mens kan haar temmen, rusteloos kwaad, vol dodelijk venijn. Met haar zegenen wij God onze Vader, met haar ook vervloeken wij de mensen die naar Gods beeld zijn geschapen; uit dezelfde mond komt zegen en vloek. Neen, mijn broeders, dit moet niet zo zijn” ( Jak. 3, 2-10 ).

„Het is meer waard de tong te beheersen dan te vasten op water en brood Wie klaagt of moppert is niet volmaakt, hij is niet eens een goed christen” ( Johannes van het Kruis ).

2. Wanneer wij een eerlijke en ernstige zelfkritiek uitoefenden, zouden wij zien hoe onophoudelijk en op hoevele wijzen wij zondigen door ons spreken, en zelfs zeer dikwijls door woorden die op zichzelf beschouwd goed zijn. Het loont overvloedig de moeite na te gaan door welke motieven onze woorden zijn ingegeven. Maar wij leven gewoonlijk te oppervlakkig, te intens en te gespannen ingesteld op de uiterlijke dingen om ons hiervan voldoende bewust te worden. Indien wij onszelf onderzoeken en God ons de genade der verlichting schenkt, zullen wij met ontzetting ontdekken hoeveel van ons spreken liefdeloosheid is, kwaadsprekerij, laster, ijdelheid, hoogmoed, afgunst, bitterheid, leugen, onoprechtheid (zelfs menigmaal als wij objectief de waarheid zeggen), ondermijning van het gezag, opstand tegen Gods wil, lichtzinnigheid, toorn, ergernis. Waarlijk, „als iemand in het spreken niet struikelt, is hij volmaakt” .

3. Voor hem die inwendig wil leven en de geest van gebed wil bewaren, is het dubbel noodzakelijk zijn tong te beheersen. Hij moet in dit punt niet alleen de zonde vermijden maar ook het eindeloze kabbelen van het nutteloze spreken. „Ik zeg u: Van ieder slecht woord dat de mensen hebben gesproken zullen zij rekenschap geven op de oordeelsdag. Op grond van uw woorden zult gij gerechtvaardigd worden en op grond van uw woorden worden veroordeeld” ( Mt. 12, 36. 37 ). Het vermijden van nutteloze gesprekken is een onmisbaar onderdeel van de grote geestelijke stilte die wij in onze ziel moeten scheppen, willen wij de stem van de Bruidegom kunnen verstaan en van zijn Geest worden vervuld. Door het vele en overbodige praten vloeit onze ziel weg als water en verliest zij haar innerlijke eenheid en geslotenheid. Veel van wat wij zeggen en horen zeggen brengt onrust en verstoort de vaste gerichtheid op het enige doel. Is het niet zo dat wanneer wij ons weer zetten tot het gebed, wij een groot deel van onze tijd moeten besteden aan het heroveren van de rust en de stilte die van het ware bidden slechts het beginpunt zijn? Tot zekere hoogte zijn deze onvolmaaktheden onvermijdelijk — en wanneer het de plicht of de naastenliefde is die ons in contact brengt met de mensen, zij wij er zeker van de Heer te behagen — maar de heiligen hebben ons getoond dat het met Gods genade mogelijk is deze onvermijdelijkheid binnen zekere grenzen terug te drijven.

Willem Grossouw

Over Innerlijk Leven - Abonneren per email (dagelijks van 30/11/2014 tot 29/11/2015)