Het torment van het kruis

147. Maandag in de Goede Week

„Mijn lichaam bood ik hun die Mij sloegen, mijn wangen hun die Mij de baard uitrukten” ( Is. 50, 6 ; epistel).

Al schenken wij onze liefdevolle aandacht aan de schande en de zielesmart die Jezus in zijn gezegende passie en dood voor ons doorstond, wij willen ook zijn fysieke pijnen niet vergeten. De harde tijden die wij beleefd hebben en die zo scherp contrasteren met de voorafgaande periode waarin men geloofde aan humaniteit en onbeperkte vooruitgang, hebben onze ogen geopend voor de ontzettende wreedheid, die er in de mens en vooral in de heidense mens schuilt. Velen van onze generatie hebben in gevangenissen en concentratiekampen folteringen verduurd of anderen zien (en horen) verduren. Alleen de allersterkste karakters bleken bestand tegen het hels geweld der kwellingen. Er is een groot verschil tussen de natuurlijke pijn, al is ze nog zo hevig, en de door medemensen bewust en zelfs intelligent veroorzaakte pijn der foltering. Deze laatste onteert de menselijke waardigheid op een wijze, zoals nauwelijks enige andere zonde het doen kan, zowel in de persoon die lijdt als in degene die de wreedheid begaat. Ook Jezus heeft deze schennis der menselijke persoonlijkheid zwijgend willen verdragen, „als een lam ter slachtbank geleid en stom voor zijn scheerder” .

De pijnen die de Heer verduurde waren vooral die van de geseling en de kruisiging, en zij horen thuis in de categorie der folteringen. Jezus' dood was daarom veel zwaarder dan die welke Sint Paulus onderging door onthoofding, en zelfs erger dan de steniging van Sint Stefanus , de eerste martelaar. De terechtstelling aan het kruis waaraan in de regel de geseling als inleidende straf voorafging, was, behalve als onterend, ook opzettelijk bedoeld als zeer pijnlijk en smartelijk. Het is waar dat men in die oude tijden meer gehard was dan tegenwoordig, en de evangelisten beschrijven deze aspecten van de passie zeer kort, zakelijk en koel bijna. Maar wij mogen ons hierdoor niet laten bedriegen. Iedereen kende destijds die straffen van nabij en wist wat voor gruwelijks ze inhielden.

Overwegen wij met eerbied en teder medelijden Jezus' pijn. De geseling des Heren geschiedde niet op de Joodse wijze, waarbij het aantal slagen beperkt was, maar op de Romeinse manier, die zodanig was dat niet zelden een veroordeelde onder deze foltering stierf …

Daarbij komen de verschrikkelijke kwellingen der kruisiging. Het gebeurde ooit, dat men de ongelukkigen met touwen aan de kruisbalk bevestigde, maar meestal werden door handen en voeten zware nagels gedreven. Dit laatste geschiedde ook bij Jezus, zoals uit het evangelie van Johannes duidelijk blijkt. Denken we ons de smart der Moeder Gods in, als zij daar staat, niet ver van de plaats waar de hamerslagen weerklinken en het lichaam des Heren krimpt en onwillekeurig kronkelt onder de felle trekkingen van gerekte en verscheurde zenuwen en spieren. En de nieuwe lang aangehouden pijn, als het kruis wordt opgeheven en Jezus hangt aan zijn eigen bloedende wonden, uren lang, in een houding, die benauwdheid en gewelddadige storingen van de bloedsomloop veroorzaakt en zo ten slotte de dood ten gevolge heeft …

Wij aanbidden U, Christus, en loven U, omdat Gij door uw heilig Kruis de wereld verlost hebt.

Willem Grossouw

Over Innerlijk Leven - Abonneren per email (dagelijks van 30/11/2014 tot 29/11/2015)