Liefde in alles en boven alles

237. Vijfde Zondag na Pinksteren

De liturgie biedt ons heden weerom een wonderschone oratie. „God die onzichtbare goederen hebt bereid voor hen die U beminnen, stort uw liefde in onze harten, opdat wij U in alles en boven alles mogen liefhebben en aldus deelachtig worden aan uw beloften die alle verlangens te boven gaan.” In een ander gebed (Orationes diversae, 29) smeekt de Kerk aldus om de grote gave der liefde: „God die alle dingen dienstbaar maakt aan het welzijn van die U liefhebben, schenk onze harten het onwrikbare gevoelen van uw liefde, zodat onze verlangens, uit uw ingevingen geboren, door geen enkele beproeving aan het wankelen worden gebracht.” Lichten wij uit de zondagsoratie die éne zinnetje, dat men de klassieke formule der volmaakte liefde zou kunnen noemen: „opdat wij U in alles en boven alles mogen beminnen” .

1. Wij bidden God dat wij Hem mogen liefhebben in alles . Zo zegt ook Sint Paulus dat wij „altijd” God „voor alles” moeten danken ( Eph. 5, 20 ), en dat God „alles” ten beste leidt voor die Hem beminnen ( Rom. 8, 28 ). De christen dankt God voor alles, ook voor die zaken waarvoor een mens gewoonlijk geen danklied aanheft, want hij weet dat God bij machte is alles tot zijn heil te doen strekken, ook dat materiaal van zijn leven dat natuurlijkerwijze beoordeeld onbruikbaar moet heten, zoals mislukking, vernedering, ziekte. Voor de ongeestelijke mens loopt er dwars door alles heen een scherpe scheidingslijn die, van hemzelf uit getrokken, alle dingen in twee soorten verdeelt: aangename en onaangename, begerenswaardige en verfoeilijke, nuttige en schadelijke. De volmaakte christen kent dit onderscheid niet meer. Voor zijn eenvoud bestaat er maar één kwaad: dat wat de mens afhoudt van God. En daarom is hij ook in staat God te beminnen in alles en allen, in prettige en vervelende gebeurtenissen, in beminnelijke en onsympathieke mensen, in vriend en vijand. Het is voor de meesten gemakkelijk genoeg God in abstracto lief te hebben, als het ideale product van onze geest, loos van de werkelijkheid. Maar God is de diepe grond van alle werkelijkheid en Christus is de oudste broeder aller mensen. Het gaat er altijd om God te beminnen in de werkelijkheid van ons leven; want ook hierin openbaart zich de Heer. Wellicht is het dit wat Sint Jan bedoelt als hij schrijft: „Indien iemand zegt: „Ik heb God lief” , doch zijn broeder haat, is hij een leugenaar. Want wie zijn broeder die hij gezien heeft niet bemint, kan God niet beminnen die hij niet heeft gezien” ( 1 Joh. 4, 20 ). Wij mogen niets uitzonderen van onze liefde, omdat ook God „niets haat van hetgeen Hij gemaakt heeft” ( Wijsh. 11, 25 ).

2. Maar in alles moeten wij God beminnen, boven alles . Hierin bestaat de grote kunst der christelijke liefde dat zij, niets of niemand uitzonderend van haar genegenheid, haar hart slechts schenkt aan God alleen. Hem bemint zij bovenal in alles. Onze liefde is dus algemeen en exclusief tegelijk, alles omvattend en wijs als het heelal, en tevens als de punt van de kompasnaald enkel en alleen gericht op haar enige pool, God. En zuiver : niet vertroebeld door een verfijnd egoïsme dat altijd weer begint te rekenen van zichzelf uit. Want als de Kerk bidt dat wij mogen liefhebben boven alles, bedoelt zij toch wel allereerst: meer dan onszelf. Slechts door grote zelfverloochening geraakt de mens tot deze loutere zuiverheid des harten.

Zo stelt de Kerk ons in haar oratie het volstrekte ideaal der godsliefde voor ogen. Zij zou dit wel nauwelijks wagen, zo zij ons niet tegelijkertijd kon wijzen op Christus, God en mens, hoogste openbaring der goddelijke volmaaktheid en menselijke gestalte van menselijke liefde. In Hem wordt alles eenvoudig, in Hem wordt al het onmogelijke mogelijk. Waar onze natuur huivert en bezwijkt, vinden wij aan de voet van zijn kruis nooit versagende kracht en in zijn goddelijk Hart liefde voor liefde, zonder einde.

Willem Grossouw

Over Innerlijk Leven - Abonneren per email (dagelijks van 30/11/2014 tot 29/11/2015)