Ontvankelijkheid voor de gave Gods

201. Vigilie van Pinksteren

De vigilie van Pinksteren voert ons evenzeer als de paasnachtwake reeds geheel binnen in het mysterie dat zij voorbereidt omdat zij oorspronkelijk gehouden werd in de nacht van het feest zelf. Terwijl het officie grotendeels gelijk is aan dat van de voorafgaande dagen en aldus de viering van ’s Heren Hemelvaart nog voortzet, doet de mis volop de nieuwe geluiden weerklinken. De gezangen en gebeden staan alle in verband met de zending van de Heilige Geest en de gave van de Geest bij het doopsel. Want ook deze nacht kent de grote vreugde van de paasnacht: de doop der volwassenen en de daarmede verbonden riten, profetieën, winding van de vont, het ontsteken van het licht en het feestelijke klokkenluiden.

Uit de rijkdom van teksten kiezen wij er enkele van het evangelie ( Joh. 14, 15-21 ). (Als alle overwegingen in dit boek is ook deze slechts een aanleiding voor de gebruiker, een beginpunt om te komen tot verdere gedachten. Tien andere zijn even goed mogelijk of beter.)

1. Jezus zegt: „Ik zal de Vader vragen en Hij zal u een andere Helper geven, die immer bij u blijft, de Geest der waarheid, die de wereld niet kan ontvangen, omat zij Hem niet aanschouwt noch kent. Gij kent Hem omdat Hij bij u blijft, ja in u zijn zal.” De Geest is Jezus' grote gave aan de Kerk en aan de apostelen die hen altijd zal bijstaan. Hij zal hun de gehele waarheid leren en hun binnenleiden in de bovennatuurlijke werkelijkheid van God en Christus. Hij zal hen aan hun Heer gelijkvormig maken, zodat zij zijn bedoelingen begrijpen, zijn geest verstaan, zijn verlossing prediken aan alle schepselen en met liefde daarvoor de dood zullen verduren. Maar de wereld kent Hem niet eens en is daarom niet in staat Gods gave te ontvangen. De wereld, dat zijn die mensen, wier naturalistische geestesgesteltenis gesloten is voor de goddelijke openbaring, de duisternis die moedwillig het licht afweert dat Christus is. Uit deze geesteshouding die meent zichzelf genoeg te zijn vloeien daden voort en levensgewoonten als de begeerlijkheid der ogen en de hovaardij des levens, heel het complex van de zonden die de mensheid kwellen en overheersen. Maar aan de wortel van dit alles ligt de zonde van de geest, de verblinding die de ogen sluit voor het licht, dat God in zijn barmhartigheid ons in Christus heeft geschonken. Ondervinden ook wij niet dat de onschatbare gave van de Geest slechts door hen ten volle wordt gewaardeerd die geestelijk willen leven, dat is in die gesteltenis van stilte en deemoed, die de ziel openmaakt voor God en ontvankelijk voor zijn genade? Sint Augustinus zegt het schoon: „De Geest kan door ons niet aanschouwd en gekend worden zoals het behoort, indien Hij niet in ons is ” . (Men zou de gehele homilie moeten lezen.)

Slechts door de invloed van zijn werking te ondergaan leert de christen Gods gave kennen. De verhevenste werkingen van God zijn die van de genade in de ziel en deze ervaart God op aarde het zuiverst in de beweging en aantrekking van haar liefde, die door zijn Geest in ons wordt opgewekt.

2. „Nog een korte tijd en de wereld aanschouwt Mij niet meer. Gij echter zult Mij aanschouwen want Ik leef en gij zult leven.” Ook hier spreekt Jezus over de genadevolle werking van de Geest. De scheppende Geest zal de christen omvormen tot de gelijkenis met Jezus, tot een steeds inniger levensgemeenschap met de Heer, tot een volheid van genade die zichzelf in de geest des mensen bewust wordt. Daarom zal zo iemand Jezus aanschouwen, niet op lichamelijke wijze, maar door een geestelijk contact in het geloof. Op grond van een zekere wezensgelijkheid is hij in staat Jezus diep en innig te kennen, te „aanschouwen” , — en dit is „het eeuwige leven” . Slechts wie gelijkgeaard en -gestemd is kan een ander waarlijk kennen, zó, dat kennen beminnen wordt. Johannes spreekt hier zoals gewoonlijk over de volheid van het genadeleven, de rijpheid van de christenstaat, die helaas te zelden wordt bereikt maar in Gods bedoeling normaal moet heten.

Willem Grossouw

Over Innerlijk Leven - Abonneren per email (dagelijks van 30/11/2014 tot 29/11/2015)