Sint Jozef

170. Woensdag na de Tweede Zondag na Pasen

Het is misschien moeilijk verbindingslijnen te trekken tussen de liturgie van de paastijd en het Beschermfeest van Sint Jozef , maar wij willen deze dag niet laten voorbijgaan zonder de grote heilige te eren, ons te spiegelen aan zijn voorbeeldig leven en zijn machtige voorspraak in te roepen. Beschermer van de Kerk, patroon van het inwendige leven, van de kuisheid, van de arbeid.

1. Wij willen hem allereerst zien als de goede en rechtvaardige man, zoals het evangelie hem beschrijft. Hij gehoorzaamt en zwijgt: geen woord staat er van hem opgetekend. Hij is de „getrouwe en verstandige dienaar” aan wie God zijn allerkostbaarste panden kon toevertrouwen. Hij is bescheiden in zijn eigenlijk ondergeschikte functie. Want al was hij het hoofd van het heilig huisgezin, in geestelijke werkelijkheid was hij de „minste” van de grote drie. Men kan zelfs zeggen dat hij enigszins buiten het grote mysterie stond dat zich afspeelde tussen het Kind en zijn Moeder. Hij beschut het geheim naar buiten, hij zorgt voor het materiële onderhoud en de veiligheid van het gezin. Maar van hoe voortreffelijk gehalte moet zijn deugd zijn geweest dat God hem in handen stelde het leven van het Kind waaraan het heil der wereld hing en de kuisheid der Maagd! Welk een rechtschapen wijsheid, welke volmaakte zelfbeheersing en bovenal welk een trouw, onwankelbaar en beproefd als goud! Fidelis servus et prudens : trouw en beleid zijn bij uitstek de eigenschappen van de beheerder. (Een groot voorbeeld is hij voor de priesters aan wie de allerkostbaarste schatten worden toevertrouwd van Jezus' lichaam in de eucharistie en van zijn mystiek lichaam, de Kerk.)

2. Maar wij mogen niet denken dat hij naar de geest vreemd was aan Jezus en Maria. Hij moet zich aan Maria geestelijk verwant hebben gevoeld, in gelijke gerichtheid van vroomheid en idealen. Hoe zou de allerzuiverste, die het vaste voornemen koesterde de maagdelijkheid te bewaren, er anders in hebben toegestemd een huwelijk met hem aan te gaan? Wij moeten ons Sint Jozef voorstellen: hoe hij rustig en nijver arbeidt in de werkwinkel van Nazaret, hoe zijn leven vreedzaam en tevreden verloopt in de nabijheid van Jezus en Maria, hoe over al zijn doen en laten de stilte en sterke glans ligt van een liefde die de aarde voordien nooit had gekend. Het is geen wonder dat Teresia van Avila hem een grote verering toedroeg en hem aanriep als de beschermer en het toonbeeld der beschouwende zielen. Zoals hij te Nazaret door zijn arbeid en zorg het hemelse leven van Maria en Jezus mogelijk maakte en daarin zelf mocht delen, zo regelt hij ook nu door zijn voorspraak de tijdelijke omstandigheden van de Kerk en van de afzonderlijke zielen, opdat het „ene noodzakelijke” voortgang kan vinden.

3. Hij was niet alleen trouwe dienaar maar ook waarlijk vriend van God, want ook hij werd beproefd in het liefste wat hij bezat. Ook hem trof het lijden in het diepste van zijn ziel (dat is de algemene wet der vrienden Gods waaraan ook de Heer zelf en zijn gezegende Moeder zich hebben onderworpen). Kunnen wij ons iets zuiverders en teerders denken dan de verhouding van Sint Jozef tot zijn Bruid? Wat kon er in zijn leven vergeleken worden met de hoogachting en de liefde die hij Maria toedroeg? En juist hierin heeft God hem beproefd, toen Maria in de tijd van hun verloving in gezegende staat bleek te verkeren en het hoge geheim van haar zwangerschap hem nog niet bekend was. Ook tegenover haar bruidegom had de heilige Maagd over dit mysterie gezwegen, alles overlatend aan God. Ook Jozef zwijgt en hij komt tot een besluit dat voor Maria zo fijngevoelig mogelijk en voor hem zelf niet minder dan verschrikkelijk moet zijn geweest. Hij wil haar „wegzenden” , de banden die tussen hen bestaan doorsnijden, haar geheel vrijlaten, — en hij wil dat „heimelijk” doen om haar eer te sparen. Maar dan grijpt God in: het offer van de wil was Hem genoeg, zoals eertijds bij Abraham . Hij zendt zijn engel om aan zijn trouwe dienaar het geheim te openbaren dat ook hem gelukkig zal maken.

Willem Grossouw

Over Innerlijk Leven - Abonneren per email (dagelijks van 30/11/2014 tot 29/11/2015)