Geloven Leren

Opinie en tools voor wie begaan is met het katholieke geloof

Geen partij voor de conservatieve katholieke nationalist

 Mar 11, 2024    13 min read
blog

Mag ik het even over politiek hebben? Binnenkort zijn er immers verkiezingen. Probleem: voor een conservatieve katholieke nationalist is het ideologische politieke speelveld armoe troef. De ware conservatief maalt daar niet om, die werkt in zijn tuintje en stelt zich gemakkelijk boven het politieke gewoel, maar ik koester toch nog ergens de illusie dat ik een partij moet vinden die me werkelijk kan vertegenwoordigen.

Zal ik CD&V stemmen? Mag ik Vlaams Belang stemmen? Of moet ik toch maar gewoon N-VA stemmen?

Elke partij heeft haar programma en idealiter zegt zo’n programma: als we de absolute meerderheid halen, is dit wat we gaan doen! Op die manier zou je te weten komen waarvoor die partij echt staat, iets waarvoor je kan kiezen! Een programma is echter een compromis, allereerst van standpunten binnen de partij, maar ook een compromis dat ermee rekening houdt dat de samenleving niet alleen bestaat uit eigen kiezers. Daarenboven is een programma langsom meer een compromis, dat op voorhand rekening houdt met de coalitievorming of met de voldongen feiten van besluitvorming op andere niveuas (bv. Europa).

Maar waar sta je dan als kiezer, die de principes van zo’n partij wil kennen? Veel partijen zeggen allemaal ongeveer hetzelfde in anticipatie van het compromis (of om niemands gevoelens te kwetsen?), maar hebben radikaal verschillende principes… of niet?

Abortus

Abortus is de typische lakmoesproef in het ethisch levensbeschouwelijke debat, dat, denk ik, nog altijd het fundament moet zijn van welke politieke discussie ook.

Neem het standpunt van CD&V over abortus. Het principiële standpunt verschijnt op de website in vet: “De vraag hoe we best de vrouw en het ongeboren leven beschermen moet steeds het uitgangspunt zijn voor ons in dit debat." Hier wordt het principiële onrecht dat elke abortus inhoudt, nog omfloerst uitgesproken, maar even verderop wordt het meteen ontkend: “Het gaat niet over voor of tegen abortus, maar het gaat over vrouwenrechten en de bescherming van vrouwen in relatie tot het ongeboren leven." Heel de rest van het standpunt is een uitwerking van een “wetenschappelijke” benadering met veel pragmatiek maar zonder ethische reflectie, noch naar het ongeboren kind, noch naar het gedrag en de verantwoordelijkheden van de ouders van dat kind.

De andere Vivaldipartijen (liberalen, socialisten en groenen) willen abortus tot later in de zwangerschap mogelijk maken, Groen en OpenVLD willen het recht op abortus zelfs verankeren in de grondwet. Groen zegt daarbij op haar website terloops dat “Vlaams Belang het recht op abortus wil afschaffen”.

Wil Vlaams Belang dat? Het staat niet in het partijprogramma op de website, maar aan VRT heeft Tom van Grieken in 2022 laten weten dat “abortus moet mogelijk zijn wanneer het leven van de vrouw in gevaar is, wanneer het ongeboren kindje niet levensvatbaar is en in geval van verkrachting”. Ook hier ontbreekt het principieel beginsel, want wie zegt dat dit standpunt is ingegeven door het onrecht van abortus en niet door, bijvoorbeeld, het effect van abortus op de demografie van ons land?

N-VA deelt op de website geen officieel standpunt over abortus, maar slechts verwijzingen naar interviews met kamerlid Valerie van Peel, die van leer trekt tegen de verlenging van de abortusermijn, met dezelfde technische argumentatie als die van CD&V.

Besluit: geen enkele partij spreekt een principieel, ethisch standpunt uit over abortus. Vlaams Belang wil abortus beperken, CD&V en N-VA willen het status quo en de andere partijen willen abortus uitbreiden. Voor mij heel eenvoudig: wat het praktische standpunt betreft, is Vlaams Belang mijn partij, maar gedeelde beginselen vind ik nergens.

Zonder de partijprogramma’s een voor een af te lopen, vermoed ik dat de uitkomst bij andere ethische thema’s identiek zal zijn, euthanasie, draagmoederschap, geslachtsveranderingen, overal heb je de progressieve partijen die de “vooruitgang” met een rotvaart willen versnellen, de centrumpartijen (CD&V en N-VA) die niet durven zeggen ertegen te zijn en het vooral willen regulariseren—zogezegd om risicovolle clandestiene praktijken tegen te gaan, maar tegelijk zorgen ze mee voor de normalisering van het idee!—en tenslotte Vlaams Belang, die tenminste een conservatief standpunt durft innemen, gewoon omdat het een niche is die ze, zonder te moeten nadenken, kunnen bezetten. Op een lezing van Tom van Grieken die ik eind vorig jaar bijwoonde, stelde ik die vraag en gaf hij toe dat hun ethische standpunten niet tot hun core-business behoren. Ik verdenk zijn partij er dus van deze thema’s slechts te bespelen om ze als onderhandelingsmarge achter de hand te houden en ze zo snel als voor hen nuttig is, zullen laten vallen.

Migratie en asiel

De core-business van Vlaams Belang, is van in het begin migratie geweest, en onlangs bleek dat dit toevallig ook het belangrijkste thema is waarop kiezersin 2024 hun stem willen baseren, dus daar heb ik ook even wat over opgezocht.

Groen heeft geen standpunt over migratie op haar website, enkel wat nieuwsartikelen. Bij Vooruit, OpenVLD, CD&V en NV-A vind je een korte pagina met standpunten die doorslagjes zijn van mekaar, of liever: van het eind vorig jaar beklonken EU Pact on Migration and Asylum.

Over dat Pact heb ik wat gegoogled en weerom vastgesteld wat een ingewikkeld kluwen die Europese Unie is. Wat ik graag opzoek, zeker op de vooravond van nieuwe verkiezingen, is het stemgedrag in het parlement. De exacte procedure waarmee het Pact tot stand kwam, is me niet bekend. Wiki stelt bondig: “The deal was announced on 20 December 2023, after all-night talks between representatives of the European Parliament and EU governments. The new agreement is planned to take effect in 2024." In dit stadium wordt het Pact na vier jaar onderhandelen afgeleverd door de Europese Commissie en moet het goedgekeurd worden door het Europees Parlement en de Europese Raad (waarin de nationale regeringen zetelen), onder Belgisch voorzitterschap, voor de verkiezingen, wat een formaliteit zou moeten worden. In het Europees Parlement vonden tot nu toe slechts stemmingen plaats in commissies, over de verschillende delen van het Pact, waarbij PPE (CD&V), Renew (OpenVLD) en S&D (Vooruit) voor stemden, de Groenen zich onthielden en ID (Vlaams Belang) en ECR (N-VA) tegen stemden. N-VA, waar in juni nog uiterst kritisch over het Pact werd gesproken, maar die vorige week nog triomfantelijk toeterde dat ze dankzij het Pact een migratiestop kunnen beloven.

Hoewel N-VA zegt tegen het Pact te zijn, vind ik in de twee paragraafjes die ze op hun website aan migratie en asiel wijden, daarvoor geen reden, de stoere tweets van Theo Francken even buiten beschouwing latend. Anders is het bij Vlaams Belang, die op hun website naast een beknopt standpunt ook een congresbrochure publiceren van 79 bladzijdes, uitsluitend over migratie. Er is een uitgebreid partijprogramma uit 2019 van bijna 100 bladzijdes, dat ook uitgebreid op migratie ingaat. Zij zijn de enigen die vinden dat migratie een nationale bevoegdheid is.

Dat Vlaams Belang ownership claimt over het thema en haar programma zo concreet uitwerkt, is goed voor het debat. Die uitnodiging hebben ze bij de UGent dankbaar aangenomen, waar een juridisch rapport is gemaakt over 44 schendingen van mensenrechten in het verkiezingsprogramma 2019 van Vlaams Belang. Als ik het programma doornam, vond ik daarin veel kordate voorstellen, maar weinig ernstig aanstootgevends. Ik ben dan ook geen jurist.

Gastvrijheid en islam

Oei, zal u denken, wat is dat nu op een katholiek blog!? Gastvrijheid is vanzelfsprekend een christelijk werk van barmhartigheid, dus hoe kan je dan tegen migratie zijn? Gastvrijheid vraagt echter goeie afspraken, ook bij katholieken. Als je iemand in je huis zou opnemen, ben je niet verplicht hem de helft van je woning ter beschikking te stellen, hem drie dagen in de week je auto af te staan en hem de helft van je inkomen te delen en dat voor onbepaalde termijn. Geen mens zou eraan denken een gastheer die dat weigert te beschuldigen van ongastvrijheid. En wat als die gast gaat bepalen wat er in huis op het menu komt of in welke kledij de dochter van de gastheer hem onder ogen mag komen?

U bent misschien gechockeerd dat ik niet gechockeerd was door het programma van een “racistische” partij, die zich zorgen maakt over een land dat en stoemelings omgevolkt wordt en waar het katholicisme als leitkultur na een kort intermezzo van wokeness, uiteindelijk door de islam vervangen wordt. Misschien was ik ook gechockeerd, maar door iets anders. Een van de VB-programmapunten die islamisering een halt moeten toeroepen, is de financiering van die godsdienst te stoppen:

Voor het Vlaams Belang is het stoppen van de islamisering van Vlaanderen een prioriteit. Een de-islamisering van onze samenleving is enkel mogelijk indien de beleidsmakers onder ogen durven zien dat de islam geen persoonlijke godsdienst is zoals het christendom, maar ook en vooral een ideologie die onze vrije samenleving wil vervangen door een islamitische samenleving gebaseerd op de sharia. In de eerste plaats is het nodig dat de voedingsbron van de islamisering wordt aangepakt, namelijk de financiering, met prioriteit voor de publieke financiering. Daarom wil het Vlaams Belang de intrekking van de erkenning van de islam. Dat betekent uiteraard niet dat geraakt wordt aan de godsdienstvrijheid, wel dat de islam in Vlaanderen niet meer van overheidswege wordt gefaciliteerd en betoelaagd. Het Vlaams Belang wil dus een stopzetting van de subsidiëring van moskeeën, een stopzetting van de salariëring van de imams en een stopzetting van het islamonderricht in het officieel onderwijs.

Ik bedacht me bij het lezen: daar gaan ze juridisch niet gemakkelijk mee wegkomen. Inderdaad, in het rapport van Gent is dit het partijstandpunt dat als eerste wordt gebrandmerkt als “Manifeste discriminatie”, evenwel met een verzachtende omstandigheid: “Hoewel het VB-programma voorziet in de stopzetting van de subsidiëring van alle erediensten”.

Betoelaging van erediensten

Euh… daar had ik dus helemaal overgelezen! Inderdaad, het staat er, elders in het programma:

Religie is een privézaak. Het gaat dan ook niet op dat de belastingbetaler die dat niet wil, moet opdraaien voor de religieuze overtuiging van iemand anders. Toch vloeit er jaarlijks meer dan 400 miljoen euro belastinggeld naar de godsdiensten. De subsidiëring van erediensten wordt stopgezet: burgers mogen niet verplicht worden om belastingen te betalen voor de religieuze overtuiging van anderen.

Dit was een mij onbekend partijstandpunt van Vlaams Belang! Opnieuw mis ik het principe: waarom? Belastingen zijn altijd “verplicht” en komen meestal ten gunste “van anderen”, dus waarom precies hier besparen? Is het pasmunt om de islam droog te kunnen leggen zonder te discrimineren? Is het een afrekening in de moeilijke historische relatie tussen de Vlaamse beweging en de Belgische Kerk? Waarom wijzen ze eerst op het verschil tussen de islam en het christendom, om vervolgens beide godsdiensten over dezelfde kam te scheren? Behoren kerktorens en het dorpsleven dat zich daaronder afspeelt plots niet meer tot de zo geliefde Vlaamse cultuur en identiteit? Beseffen ze niet het belang van de aanwezigheid van een christelijke kerk in een land waar de islam de grootste godsdienst is?

Wat vinden andere partijen hier trouwens van? Ik heb alle partijen een mailtje gestuurd met de vraag wat hun standpunt is over betoelaging van erediensten, en aan Vlaams Belang de vraag wat de motivatie is van hun standpunt.

OpenVLD antwoordde meteen. Zij staan voor een vrijwillige kerkbelasting zoals in Duitsland. Ik had verwacht dat de liberalen minstens een even radikale breuk tussen staat en religie zouden voorstaan als Vlaams Belang, quod non. Het is een model met scherpe kantjes, omdat de staat de religieuze gehorigheid van haar burgers gaat registreren en—vanuit kerkelijk oogpunt—omdat gelovigen het lidmaatschap van hun kerk moeten afkopen. De liberalen hebben natuurlijk hun eigen ‘godsdienst’: de vrijzinnigheid, die mee-eet uit de ruif, wat hun coulante standpunt kan verklaren. Ook Vooruit antwoordde, zij willen godsdiensten blijven financieren, met de motivatie dat aan financiering voorwaarden en controle gekoppeld kunnen worden en bovendien “willen [zij] niet dat erediensten hier worden gefinancierd vanuit Saoedi-Arabië”. Het antwoord van Vlaams Belang was uiteindelijk iets genuanceerder. Ze verwijzen net als OpenVLD naar het Duits model van Kirchensteuer, met als extra beperking, net als Vooruit, dat buitenlandse financiering verboden wordt.

Andere partijen vonden het niet nodig te antwoorden, misschien omdat ze geen standpunt hebben en het status quo zullen verdedigen, laten we hopen.

Populisme?

Mijn verrassing over dit standpunt van Vlaams Belang even opzij zettend, kan ik toch nog andere thema’s aansnijden waar Vlaams Belang lonkt naar mijn stem.

Vlaamse autonomie ligt me nauw aan het hart. Ik zie wel in dat een volk de bestuurders krijgt die het verdient, want “wat we zelf doen, doen we beter” is op menig vlak danig tegengevallen. Toch loop ik helemaal niet warm om meer bevoegdheden naar Europa over te dragen en het democratische beginsel van de subsidiariteit op te geven. Dit is een punt waar Vlaams Belang op de rem wil staan, maar van N-VA kan dat ook gezegd worden.

Nog een: klimaatmaatregels jagen me in de gordijnen, met de dogmatische drammerigheid waarmee ze verkocht worden en de stalinistische ijver waarmee ze geimplementeerd worden. Dit is een punt waar Vlaams Belang me als enige partij nog ietwat nuchter overkomt.

Ben ik overontvankelijk voor populistische praatjes? Misschien. Maar was het toch niet eenvoudiger toen partijen, of personen binnen een partij, een duidelijke stelling hadden? Iedereen wist toch dat ze die stelling moeten verlaten om na de verkiezingen deel te kunnen uitmaken van een coalitie. Was die stelling daarom populistisch? Nu zitten we met de ene helft van de partijen die als standpunt verdedigen dat wat in Europa al beslist is en de andere helft van de partijen wier standpunten onuitvoerbaar zijn (want Europa vaart een andere koers) en die dus populistisch genoemd worden.

Met heimwee denk ik dan terug aan de spreekwoordelijk hypocrisie van de CVP, die vol overtuiging een prinicipieel standpunt kan verdedigen, om vervolgens omwille van honderd pragmatische redenen het tegenovergestelde te implementeren. Ik zou nog kunnen stemmen op een CD&V’er die een scherp en principieel oordeel over het onrecht van abortus over zijn lippen krijgt, wetende dat hij het toch nooit hard kan maken, maar dan zou mijn stem tenminste diezelfde boodschap aandragen. Waar is hij, die man (of vrouw), ik vind hem niet!

Als ik die CVP’er niet vind, laat ik dan eens zien of het N-VA of Vlaams Belang wordt en bovenstaande thema’s op een rijtje zetten:

Ethisch: Vlaams Belang met stip bovenaan, hoewel ik vrees dat we niet noodzakelijk dezelfde principes delen.

Migratie: Vlaams Belang heeft tenminste het lef duidelijk te verwoorden wat ze willen bereiken, terwijl N-VA haar standpunt in Europese context plaatst en het beeld geeft er zelf geen kant mee uit te kunnen.

Godsdienst: Vlaams Belang is rabiaat tegen de ondersteuning van godsdienst door de staat, meer dan eender welke andere partij. Dat is me wel een teleurstelling.

Vlaamse automonie: Vlaams Belang en N-VA hebben beide een Europa-kritische reflex, de vraag is hoe groot de koelkast is.

Klimaat: N-VA doet flink mee met de rest van de klas, dus prefereer ik toch de stem van Vlaams Belang.

Op de eindbalans heeft Vlaams Belang de beste kaarten om mijn stem te krijgen.

Strategisch stemmen

Wat met strategie? De meest logische coalitie zou N-VA en Vlaams Belang verenigen. Dat is voor beide partijen de beste garantie om zoveel mogelijk van hun standpunten te realiseren. Die coalitie komt er alleen als beide partijen samen voldoende stemmen halen. Een stem op N-VA is dus even goed als een stem op Vlaams Belang. Indien echter beide partijen samen geen coalitie kunnen vormen, wat is de kans dat er een derde partij bereid zal zijn er mee in te stappen? Niet zo groot! In dat geval is het natuurlijk zaak dat N-VA zo groot mogelijk is, zodat zij tegen de linkse partijen in een coalitie kunen opwegen.

Dan toch maar N-VA stemmen? Maar dat kan dus uitdraaien op een Vivaldi+ en daar zit ik echt niet op te wachten! Met een stem op Vlaams Belang kan ik in het beste geval de partij incontournable maken en op die manier eigenlijk N-VA het meeste momentum geven, en als dat niet lukt, geef ik tenminste het ‘signaal’ dat ik geen Vivaldi+ wil en dat er in de Belgische politiek eens goed ‘in het potje geroerd’ moet worden, wat in het geval van een totale impasse misschien eindelijk eens zal gebeuren.

Wordt vervolgd binnen honderd dagen… en binnen een jaar ongeveer zal ik ongetwijfeld zuchten: had ik toch maar … gestemd, want dit loopt helemaal mis!

–

Hulp voor oningewijden, dit zijn de groepen in het Europese Parlement waartoe de Vlaamse partijen behoren:

Vooruit: S&D - Group of the Progressive Alliance of Socialists and Democrats in the European Parliament

OpenVLD: Renew Europe Group

CD&V: EPP - Group of the European People’s Party

N-VA: ECR - European Conservatives and Reformists Group

Groen: Group of the Greens/European Free Alliance

Vlaams Belang: ID - Identity and Democracy Group

Verwante onderwerpen...