Geloven Leren

Opinie en tools voor wie begaan is met het katholieke geloof

Heruitgave van de "Mechelse Catechismus voor het middelbaar onderwijs"

 Nov 16, 2020    3 min read
blog

Het boek lag al jarenlang in een antieke koffer, gevuld met oude missaals en andere katholieke boekjes, bij mij op zolder. Allemaal erfstukken uit de familie of opgepikt van rommelmarkten. Ik heb altijd een fascinatie gehad voor de preconiciliaire geloofswereld, die ik nooit heb meegemaakt en die zo plotsklaps tot een einde gekomen is en volledig verdonkermaand is door de postconciliaire Kerk.

Het is een catechismus en heet voluit Beknopte verklaring van den Mechelse Catechismus ten gebruike van het middelbaar onderwijs, uitgegeven in bisdom Gent in 1932. Mijn grootvader, Cyriel Houben (1918-1984) gebruikte dit boek tijdens zijn opleiding aan de normaalschool van Sint-Niklaas van 1933 tot 1937, de hoogtijdagen van het katholiek militantisme.

De uitgavedatum betreft vooral de verklarende teksten. De eigenlijke catechismus, samengesteld uit vragen en antwoorden, gaat terug tot 1623. Toen schreef Guilielmus de Pretere sj zijn Catechismus oft christelijcke leeringe ghedeyldt in viif deelen ende een-en-veertich lessen, voor de catholijcke ionckheydt van het artschbischdom ende alle de andere bischdommen der Provincie van Mechelen. In de online publicatie zijn ook afbeeldingen uit de oorspronkelijke catechismus opgenomen.

Dit boek is gedigitaliseerd, voorzien van hedendaagse spelling en gepubliceerd op een eigen website. Ook de aantekingen die mijn grootvader in de les maakte (200 blz!) zijn mee opgenomen, met transscriptie, en daarmee overspant de publicatie meer dan 300 jaar katholieke geloofstraditie! De teksten zijn ook opnieuw beschikbaar in boekvorm.

Website:
mechelse.gelovenleren.net

Boek: 
gelovenleren.net/portfolio/mechelse-catechismus-voor-het-middelbaar-onderwijs

Niet alleen voor historici!

De digitale publicatie van dit boek, inclusief de aantekeningen, kan niet anders dan een meerwaarde betekenen, want het blikveld op de katholieke traditie is wel erg eng geworden met dat grote zwarte gat tussen de canonisatie van de Bijbel en Vaticanum II…

Als catechetisch hulpmiddel is het boek in onze tijd niet meer bruikbaar, maar dat wil niet zeggen dat het slechts vanuit geschiedkundig oogpunt interessant zou kunnen zijn.

De catechismus op zich is droge kost, maar als je daarnaast wat grasduint in de aantekeningen, leer je niet allen wat er geloofd werd, maar ook hoe er geloofd werd. Wat we geloven is (in principe) onveranderd gebleven, maar hoe we geloven is onherkenbaar geworden. Ik sta er niet van versteld hoeveel nadruk er werd gelegd op regeltjes en formaliteiten, want dat is het beeld dat ons wordt ingelepeld van het “rijke Roomse leven”. Ik sta er wel van versteld dat achter elk van die regeltjes en formaliteiten ook een bewust element van geloof schuilgaat. De regeltjes en formaliteiten hebben we nu afgeworpen, en daarmee ook veel geloofsbewustzijn.

Als deze publicatie iets mag verwezenlijken, hoop ik dat ze het verlangen doet groeien naar een levenspraktijk die even vol is van geloof als die werd voorgehouden aan de studenten van de normaalschool. Even vol, maar wellicht op een andere manier.

Verwante onderwerpen...